Όχι στην ενδοσχολική βία

Το Υπουργείο Παιδείας, προωθώντας τη μελέτη θεμάτων και καταστάσεων  ενδοσχολικής βίας, καθιερώνει την 6^η Μαρτίου ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο. 

Στον ειδικό ιστοχώρο: www.antibullyingnetwork.gr , που έχει δημιουργήσει το Δίκτυο κατά της Βίας στο Σχολείο, προβάλλεται σχετικό ενημερωτικό υλικό.

Συνταρακτικό και διαρκώς αυξανόμενο φαινόμενο αποτελεί σήμερα η σχολική βία. Πρόκειται για καταστάσεις όπου ένα παιδί συστηματικά λέει ή κάνει πράγματα για να επιβάλει τη δύναμη και την εξουσία του σε ένα άλλο παιδί. Περιλαμβάνει εκδηλώσεις ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης από το θύτη στο θύμα, όπως: η χρήση υποτιμητικών ονομάτων, ο αποκλεισμός του από τις ομαδικές δραστηριότητες, ο εξευτελισμός του μπροστά σε άλλα παιδιά, οι απειλές, ο εκφοβισμός, ο ξυλοδαρμός, ο επιβαλλόμενος εξαναγκασμός να κάνει ανεπιθύμητα πράγματα.

Βαρύτατες οι επιπτώσεις στον ψυχισμό του παιδιού, που υφίσταται συστηματικά βίαιες συμπεριφορές: θυματοποίηση, φόβος, απώλεια αυτοπεποίθησης, έλλειψη αίσθησης ελέγχου απέναντι σε αυτό που του συμβαίνει, απόγνωση, απελπισία, κατάθλιψη. Η ταύτιση του θύματος με την αρνητική εικόνα που του επιβάλλεται οδηγεί στη θυματοποίησή του, η οποία με τη σειρά της ενισχύει τη χαμηλή του αυτοεικόνα. Η ντροπή για αυτό που βιώνει το εμποδίζει στην πλειονότητα των καταστάσεων να αναφέρει το τραγικό γεγονός σε έναν ενήλικο, με αποτέλεσμα τη διαιώνιση του φαινομένου και των αρνητικών του επιπτώσεων.

Κάθε παιδί δικαιούται να αισθάνεται ότι ζει σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον. Λύση δεν αποτελεί η παρέμβαση στο πρόβλημα, αφού αυτό έχει ήδη λάβει χώρα, αλλά η πρόληψή του. Και σε αυτή τη διαδικασία είμαστε όλοι μας συνυπεύθυνοι.

Η έκρηξη των ποικιλόμορφων περιστατικών βίας στην εποχή μας δεν είναι τυχαία. Η βιαιότητα δεν είναι φυσική εκδήλωση του ανθρώπου ούτε αρμόζει σ' αυτόν. Ο άνθρωπος μπορεί να χάσει την αυτοκυριαρχία του και να αντιδράσει βίαια όταν αντιμετωπίζει καταστάσεις που τον περιορίζουν, τον πιέζουν ή του στερούν ό,τι έχει ανάγκη.

Πώς, αλήθεια, ο εκπαιδευτικός να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα αδιέξοδα του σχολικού θεσμού και ιδιαίτερα την πολυπλοκότητα της σχολικής βίας, όταν ο ίδιος νιώθει οικονομικά περιθωριοποιημένος και κοινωνικά απαξιωμένος; Πώς, εκτός από το διδακτικό του έργο, να διαμορφώνει ολοκληρωμένους ανθρώπους, όταν οι κανόνες και η κυρίαρχη ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς πριμοδοτούν τον ευέλικτο, κατακερματισμένο και απασχολήσιμο άνθρωπο της νέας εποχής; Ευελπιστεί κανείς ότι οι χρόνιες πληγές του ελληνικού σχολείου, η φτώχεια και η μιζέρια, το αίσθημα του κενού και του μάταιου, η αναρμοδιότητα και η αδυναμία διαχείρισης των εντάσεων, η έλλειψη νοήματος, μπορεί να θεραπευτούν σε εποχές συνολικής απορύθμισης της κοινωνίας, ρήξης του κοινωνικού ιστού και αποδόμησης των συλλογικών αναπαραστάσεων για τον ρόλο του σχολείου ως ύψιστου δημόσιου αγαθού;