Ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα

Φέτος, συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης  του 1821 και σε συνδυασμό με την κατάσταση της πανδημίας για να συνδέσουν οι μαθητές/τριες τη δραματική κατάσταση των αγωνιστών καθώς και τις δύσκολες αποφάσεις που κλήθηκαν να πάρουν για την ελευθερία, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την πολιορκία και την έξοδο του Μεσολογγίου.  

Ξεκινήσαμε μελετώντας και αναλύοντας τη παρακάτω γραπτή πηγή για να γνωρίσουμε με παραστατικό και εύστοχο τρόπο τα δεινά του πολέμου, να εξερευνήσουμε τις επιπτώσεις της πολιορκίας με ανακαλυπτική διάθεση και εξερευνητικό πνεύμα, να αναπτύξουμε ιστορική ενσυναίσθηση και να ευαισθητοποιηθούμε απέναντι στα ιστορικά γεγονότα που ξαναζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας.

Αρχικά, αναλύσαμε το περιεχόμενο της πηγής «λέξη προς λέξη», κατηγοριοποιώντας τα στοιχεία της στα τρία επίπεδα προσέγγισης νου-συναίσθημα-εικόνες. 

 

 

Η πείνα βασανίζει τους αγωνιστές του Μεσολογγίου

Από τις 15 του Μάη αρχίσαμε τις πικραλήθρες, χορτάρι της θάλασσας. Το βράζαμε πέντε φορές ως ότου έβγαινε η πικράδα και το τρώγαμε με ξίδι και λάδι σαν πατάτα αλλά και με ζουμί από καβούρια.  Επιδοθήκαμε και στους ποντικούς και ήταν τυχερός αυτός που μπορούσε να πιάσει έναν. Βατράχια, δυστυχώς δεν βρίσκαμε. Από την έλλειψη τροφής αύξαιναν οι αρρώστιες: πονόστομος και αρθρίτιδα. Eις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκόμασθον όταν μας έφθασεν γράμμα των απεσταλμένων μας εις Nαύπλιον συσταίνον και να φάγωμεν (εν ανάγκη) ένας τον άλλον. [...] Εκείνην την ημέραν ένας Kραβαρίτης έκοψεν κρέας από το μηρί ενός φονευμένου και το έφαγεν.

N. Kασομούλης, Eνθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων.

Στη συνέχεια μοιράζομαι στην οθόνη της πλατφόρμας webex τον πίνακα ζωγραφικής του Θ. Βρυζάκη από την Εθνική Πινακοθήκη και τον παρατηρούμε προσεκτικά 

 

Επιλέγουμε το μοτίβο του Έντεχνου Συλλογισμού, Αντιλαμβάνομαι, Γνωρίζω, Φροντίζω [Perspective, know, care about] και χωρίζουμε το έργο τέχνης σε επιμέρους ενότητες. Στο μοτίβο υπάρχουν τρία θεμελιώδη ερωτήματα που οδηγούν τους/τις μαθητές/τριες να εξερευνούν διάφορες οπτικές και απόψεις, καθώς επιχειρούν να φανταστούν ιδέες, γεγονότα, προβλήματα ή ζητήματα με διαφορετικούς τρόπους και από διαφορετικές γωνίες θέασης.

Τι μπορεί να αντιλαμβάνεται, να σκέφτεται ή να νιώθει το υπό διερεύνηση πρόσωπο; 

Τι θα μπορούσε να πιστεύει; 

Τι είναι αυτό για το οποίο νοιάζεται; 

Χωριζόμαστε σε ομάδες και στα δωμάτια συζητάμε τις θέσεις μας και καταγράφουμε τις απαντήσεις μας στον ψηφιακό πίνακα.

Για κατανόηση της δυσκολίας της απόφασης των αγωνιστών του Μεσολογγίου χωριζόμαστε σε τρία δωμάτια και απαντάμε στο ερώτημα:«Να παραδοθώ στον εχθρό για να αποφύγω τις στερήσεις ή να αντισταθώ άσχετα με το αποτέλεσμα με όραμα την ελπίδα;».

Ο  διάδρομος  της  συνείδησης

Οι δύο πρώτες ομάδες υποστηρίζουν με επιχειρήματα τις δυο αντίθετες απόψεις. Τα παιδιά της τρίτης ομάδας ακούνε όλες τις απόψεις και στο τέλος παίρνουν μια απόφαση την οποία και αιτιολογούν. 

Υπέρ

Χρυστέλλα:Πρέπει να παραδοθούμε, δεν υπάρχουν πιθανότητες να νικήσουμε. θα πεθάνουμε όλοι από την πείνα και τις διάφορες αρρώστιες. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να παραδοθούμε.

Κυριακή:Είναι άμεση ανάγκη να παραδοθούμε. Δυστυχώς οι άθλιες συνθήκες της πείνας και της φτώχειας μας αναγκάζουν να πάρουμε αυτήν τη δύσκολη απόφαση. Είμαστε πολύ αδύναμοι και δεν είμαστε σε θέση να πολεμήσουμε. Θα πεθάνουμε όλοι από την πείνα και τις άσχημες αρρώστιες. Τα παιδιά μας υποφέρουν.

Σπύρος:Να παραδοθούμε!!! Είναι αδύνατον να νικήσουμε, θα πεθάνουμε όλοι από πείνα και  αρρώστια. Ακούστε με. Τουλάχιστον δεν θα πεθάνουμε!

Δημήτρης:Πρέπει να παραδοθούμε γιατί βρισκόμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση. Είμαστε χωρίς φαγητό εδώ και πολλές μέρες και δεν βρίσκουμε πουθενά νερό. Κάθε μέρα πεθαίνουν πάρα πολλοί άνθρωποι.

 Κατά

Άννα-Μαρία:Πρέπει να μην παραδοθούμε, για να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία, για να υπερασπιστούμε την τιμή και την αξιοπρέπειά μας και επίσης για να στείλουμε ένα μήνυμα στους υπόλοιπους  Έλληνες ότι αντέχουμε και ότι δεν πρόκειται να παραδοθούμε στον κατακτητή.

Παρασκευή:Δεν πρέπει να παραδοθούμε, όσο δύσκολο κι αν είναι, γιατί δεν θα καταφέρουμε  να βοηθήσουμε στον αγώνα αν είμαστε σκλάβοι.

Ζαφειρία: Δεν πρέπει να παραιτηθούμε γιατί η ομάδα μας μάς χρειάζεται για να νικήσουμε τους εχθρούς μας. Δεν πρέπει να είμαστε άλλο σκλάβοι!  Μπορεί να  περνάμε δυσκολίες, αλλά θα τις ξεπεράσουμε ενωμένοι και θα βγούμε νικητές.

Κοσμάς:Δεν θα παραδοθούμε, δεν θα ξεπουλήσουμε τις αξίες μας ακόμα και εάν αυτό σημαίνει θάνατο. θα αγωνιστούμε για την πατρίδα μας, την ελευθερία μας, τη θρησκεία μας, την οικογένειά μας και για τη δημοκρατία . 

Βασίλης Κ.:Όχι, δεν πρέπει να παραδοθούμε  γιατί όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται την ελευθερία όπως και εμείς. Ακόμα και αν χρειαστεί να πολεμήσουμε για την ελευθερία θα το κάνουμε και τη ζωή μας θα δώσουμε για να την αποκτήσουμε.

Βασίλης Μ.: Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τον αγώνα γιατί υπάρχει πάντα ελπίδα να νικήσουμε ή να δώσουμε τη ζωή μας πολεμώντας για την ελευθερία κι έτσι θα γίνουμε ήρωες και θα μας θυμούνται όλοι.

 Τρίτη ομάδα

Αθηνά:Όχι δεν πρέπει να παραδοθούμε, γιατί η ομάδα μας μάς χρειάζεται για να νικήσουμε εχθρούς μας. Και αν παραδοθούμε θα γίνουμε σκλάβοι και θα μας πιέζουν! Αλλά θα πολεμήσουμε  για την ελευθερία μας!!!!     

Άννα:Δεν πρέπει να παραδοθούμε, γιατί αν παραδοθούμε θα είμαστε σκλάβοι και θα μας πιέζουν για να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε! Ποτέ δεν πρέπει να τα παρατάμε! Θα πολεμήσουμε για την ελευθερία μας!

Γιώργος: Όχι δεν πρέπει να παραδοθούμε  γιατί όλοι οι άνθρωποι πολεμούν για την ελευθερία όπως και εμείς. Χρειάζεται να πολεμάμε αν δεν έχουμε ελευθερία. Θα το κάνουμε και θα δώσουμε τα πάντα για να την αποκτήσουμε. Θα πολεμήσουμε μέχρι θανάτου για την ελευθερία μας. Για την ελευθερία θα πολεμήσουμε και για τίποτα άλλο. Μπορεί να έχουμε πολλές απώλειες όπως την απώλεια φαγητού και των στρατιωτών, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να πολεμάμε με ότι έχουμε. Υποφέρουμε και γι΄αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να πολεμάμε. Δεν θα παραδοθούμε ΠΟΤΈ !!!!!!!!!!!

Ιάσονας:Δεν θέλουμε πόλεμο, αλλά τη χώρα μας την θέλουμε ελεύθερη. Η ειρήνη, η αγάπη και η ελευθερία που θέλουμε να έχουμε στην πατρίδα μας μάς οδηγεί στο να μην σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε γι΄ αυτά. Όταν κάποιος προσπαθεί να μας σκλαβώσει,  με όποιο τρόπο έχουμε αντιστεκόμαστε και  πολεμάμε. Μπορεί να είμαστε πεινασμένοι, άρρωστοι και πολιορκημένοι, αλλά είμαστε ελεύθεροι στην καρδιά μας. Δεν θα παραδοθούμε!!!!!!!!!!!!!

Με τη γραπτή πηγή οι μαθητές/τριες πληροφορούνται για τον εγκλεισμό και τις στερήσεις και σε υλικό και σε συναισθηματικό επίπεδο των αγωνιστών του Μεσολογγίου κατά τη διάρκεια της πολιορκίας. Με τον πίνακα κατανοούν ότι η έννοια της ελευθερίας απαιτεί θυσίες και στη σημερινή πραγματικότητα. Υπάρχει ένας παραλληλισμός ανάμεσα στον αγώνα του 1821 με τον αγώνα των ανθρώπων εναντίον του αόρατου εχθρού του κορωνοϊού σήμερα σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο. Οι μαθητές/τριες συνειδητοποιούν ότι για την ομαλή επιστροφή στην καθημερινότητα μετά την καραντίνα θα πρέπει να στερηθούν κάποιες δραστηριότητες και θα βιώσουν συναισθήματα ανάλογα με αυτά των αγωνιστών για να κερδίσουν την ελευθερία τους.