Ιερές πορείες στην Π.Δ.

Ξεκινάμε το μάθημα με ιδεοθύελλα με τη λέξη «ταξίδι» (προετοιμασία, αισθήματα, ανάγκες, διαθέσεις, σκοπός). Αφού καταγράψουμε τις λέξεις κλειδιά, οι μαθητές μοιράζονται ταξιδιωτικές εμπειρίες και αποτιμούν τον ρόλο και την αξία των ταξιδιών στη ζωή τους.

Στη συνέχεια με την τεχνική του συλλογικού ρόλου προετοιμάζουν τη δράση : «Προετοιμάζοντας ένα ταξίδι» (επιλογή τόπου, προγραμματισμός, τι θα δω, τι θα πάρω μαζί μου) 

Μια ομάδα υποδύεται έναν ρόλο. Το κάθε μέλος μπορεί να αυτοσχεδιάσει, όταν το κρίνει σκόπιμο και χωρίς να υπάρχει απόλυτη συμφωνία μεταξύ των μελών. Η τεχνική διευκολύνει τους μαθητές να ανακαλύψουν τις πολλές διαστάσεις ενός χαρακτήρα και τη συνθετότητα της συμπεριφοράς.

 Μετά αναφερόμαστε σε ταξίδια  που έγιναν με ένα σπουδαίο σκοπό στην Π.Δ.

1. Αβραάμ (Γεν 12, 1- 9): Αναζητώντας πατρίδα με οδηγό τον Θεό

 

Στην πόλη Χαρράν, στη Μεσοποταμία, ζούσε ο Αβραάμ και η γυναίκα του η Σάρρα. Και οι δύο είχαν γεράσει αλλά δεν είχαν αποκτήσει παιδιά.

Ο Θεός είπε στον Αβραάμ: «Φύγε από τη χώρα σου! Άφησέ τα όλα πίσω: το σπίτι σου, τους συγγενείς σου και τους φίλους σου. Πήγαινε σε μια χώρα που θα σου δείξω εγώ. Θα γίνεις εσύ ο γενάρχης ενός μεγάλου έθνους και θα σε ευλογήσω».

Ο Αβραάμ έκανε όπως του είπε ο Θεός. Πήρε μαζί του τη γυναίκα του τη Σάρρα, τον ανιψιό του τον Λωτ και ξεκίνησαν. Πήραν μαζί τους όλα τους τα υπάρχοντα. Ακόμη και τα ζώα, καθώς και τους άντρες που τα φρόντιζαν. Ξεκίνησαν για τη Χαναάν. Το ταξίδι κράτησε πολύ. Όταν έφτασαν στη Χαναάν, είπε ο Θεός στον Αβραάμ: «Αυτή τη χώρα θα τη δώσω σ’ εσένα και στους απογόνους σου». Ο Αβραάμ έχτισε τότε στον τόπο όπου είχε μιλήσει με τον Θεό ένα θυσιαστήριο και τον ευχαρίστησε.

Από εκεί προχώρησε προς τα βουνά, ανατολικά της Βαιθήλ. Στο μέρος που στρατοπέδευσε έκτισε ακόμη ένα θυσιαστήριο για τον Θεό. Έπειτα συνέχισε την πορεία του προς τον νότο, στη γη Χαναάν.

2. Μωυσής (Εξ 17, Αρ 20): Ταξιδεύοντας προς τη Γη της Επαγγελίας

 

Οι Ισραηλίτες συνέχισαν την πορεία τους στην έρημο και έφτασαν σε μια περιοχή που δεν είχε καθόλου νερό. Άρχισαν πάλι τα παράπονα στον Μωυσή: «Δώσε μας νερό να πιούμε», του φώναζαν. Τότε ο Μωυσής προσευχήθηκε στον Κύριο και εκείνος του απάντησε: «Προχώρα μπροστά από τον λαό, πάρε μαζί σου τους πρεσβυτέρους των Ισραηλιτών, πάρε στο χέρι και το ραβδί σου με το οποίο χτύπησες τον Νείλο και πήγαινε. Εγώ θα βρίσκομαι εκεί πριν από σένα, πάνω στον βράχο, στο όρος Χωρήβ. Χτύπα τον βράχο και θα βγει από κει νερό για να πιει ο λαός».

Έτσι οι Ισραηλίτες, παρά την απιστία τους στη δύναμη του Θεού, χόρτασαν νερό.

 Παρουσιάσαμε την πορεία στην έρημο με την τεχνική Tableau  Vivant ή παγωμένη εικόνα.

Τα μέλη της ομάδας, ατομικά ή σαν σύνολο, καλούνται να φτιάξουν με τα σώματά τους μια «φωτογραφία». Λέγονται επίσης και «παγωμένες εικόνες», «ακίνητες εικόνες», «ταμπλό» κ.ά.. Είναι εικόνες γεμάτες δυναμική ενέργεια που για αφετηρία ή ερέθισμα μπορεί να έχουν μια φωτογραφία, ένα στίχο, μία ανάμνηση, ένα γεγονός, κ.ά.

 Με αυτή τη μέθοδο μπορεί επίσης να φτιαχτεί μια σειρά από διαδοχικές εικόνες – ταμπλό – που να διηγούνται μια ιστορία ή μια κατάσταση. 

 

Αυτές τις δύο πορείες τις γνώριζαν γιατί τις διδαχθήκαμε πέρυσι και από το βιβλίο των Θησκευτικών της Τρίτης τάξης.

 

Την τρίτη πορεία "Το ταξίδι του Ιωνά" δεν τη γνώριζαν. Τους έθεσα το δίλημμα του Ιωνά μόνο και στη συνέχεια αποφασίσαμε με την τεχνική του διάδρομου συνείδησης.να βοηθήσουμε τον Ιωνά να πάρει μια απόφαση.

Οι μαθητές έφτιαξαν  δυο παράλληλες σειρές και δημιουργησαν έναν διάδρομο. Ένας μαθητής υποδύθηκε τον χαρακτήρα του Ιωνά. Καθώς ο χαρακτήρας (Ιωνάς) που αντιμετωπίζει το πρόβλημα περπατούσε ανάμεσά τους, οι υπόλοιποι  μαθητές προφέρουν τις σκέψεις τους. Η μία ομάδα παρότρυνε τον Ιωνά να υπακούσει την εντολή του Θεού και η άλλη να μην υπακούσει.

 

Υπερίσχυσε η πρώτη ομάδα που παρότρυνε τον Ιωνά να υπακούσει. Αν και παρουσιάσθηκε η εικόνα του δίκαιου Θεού, εντούτοις ο λόγος της υπακοής δεν ήταν η σωτηρία των κατοίκων της Νινευή, αλλά η αποφυγή της τιμωρίας του Ιωνά.

 

Μετά αφηγούμαι ολόκληρη την ιστορία, εστιάζουμε στα τελευταία λόγια του Θεού και με τον κύκλο της συνείδησης επιχειρούμε να βοηθήσουμε τον Ιωνά να πάρει μια απόφαση.

3. Το ταξίδι του Ιωνά: Παντού είναι η Νινευί, καθένας είναι Ιωνάς: (Ιων 1, 1-4, 11)

Ο Ιωνάς ήταν ένας ευσεβής άντρας. Κάποια μέρα ο Θεός τού είπε: «Σήκω να πας στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη. Εκεί να πεις στους κατοίκους ότι θα τους τιμωρήσω, γιατί είδα πόσο κακοί είναι». Ο Ιωνάς όμως φοβήθηκε να πάει στη Νινευή και δεν υπάκουσε. Πήγε σε ένα παραθαλάσσιο μέρος, βρήκε ένα πλοίο που πήγαινε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ήθελε να ξεφύγει από τον Θεό.

Ανεμοστρόβιλος όμως σηκώθηκε στη θάλασσα. Οι ναύτες τρόμαξαν και ζητούσαν τη βοήθεια του Θεού. Και για να ελαφρώσουν το πλοίο έριχναν το φορτίο του στη θάλασσα.

Νωρίτερα ο Ιωνάς είχε κατεβεί στο αμπάρι του πλοίου και κοιμόταν βαθιά. Ο πλοίαρχος τον πλησίασε και του είπε: «Σήκω και παρακάλεσε τον Θεό σου να μας βοηθήσει∙ ίσως μας λυπηθεί και σωθούμε».

Ο Ιωνάς όμως είπε: «Ο Θεός δεν θα με ακούσει. Εγώ φταίω για όλα. Δεν υπάκουσα στην εντολή του και ήθελα να ξεφύγω απ’ αυτόν. Τότε έστειλε ο Θεός τη θαλασσοταραχή. Πάρτε με και ρίξτε με στη θάλασσα, κι αυτή θα ησυχάσει.

Οι ναύτες δεν ήθελαν να το κάνουν αυτό. Η θαλασσοταραχή όμως γινόταν ολοένα και χειρότερη. Τότε άρχισαν να προσεύχονται στον Θεό: «Αχ, Κύριε, μη μας τιμωρήσεις, επειδή θα ρίξουμε αυτόν τον άνθρωπο στη θάλασσα. Εσύ, Κύριε, εκείνο που θέλεις το κάνεις». Έπειτα σήκωσαν τον Ιωνά και τον πέταξαν στη θάλασσα. Κι αμέσως η θαλασσοταραχή σταμάτησε.

Τότε ένα μεγάλο ψάρι κατάπιε τον Ιωνά. Κι έμεινε ο Ιωνάς μέσα στην κοιλιά του ψαριού τρία μερόνυχτα. Από κει προσευχήθηκε στον Θεό. Τότε το ψάρι κολύμπησε προς την ακτή και έβγαλε τον Ιωνά στη στεριά.

Για δεύτερη φορά είπε ο Θεός στον Ιωνά; «Σήκω να πας στη Νινευή. Εκεί να πεις στους ανθρώπους ότι θα τους τιμωρήσω».

Αυτή τη φορά ο Ιωνάς υπάκουσε. Πήγε στο κέντρο της πόλης και φώναξε: «Σαράντα μέρες ακόμα, κι η Νινευή θα καταστραφεί!» Τότε οι κάτοικοι της Νινευή τρόμαξαν. Φόρεσαν πένθιμα ρούχα και προσευχήθηκαν στον Θεό να τους γλιτώσει. Σταμάτησαν τις κακές και άδικες πράξεις τους.

Όταν είδε ο Θεός πως οι Νινευίτες άφησαν την κακία τους αποφάσισε να μην καταστρέψει την πόλη. Ο Ιωνάς όμως κάθισε μπροστά στην πόλη και περίμενε να την καταστρέψει ο Θεός. Όταν όμως δε συνέβη τίποτε, ο Ιωνάς οργίστηκε και είπε στον Θεό: «Καλά έλεγα εγώ ότι αλλάζεις εύκολα γνώμη. Έχεις πολύ μεγάλη υπομονή με τους ανθρώπους και είσαι πάντα πρόθυμος να αναστείλεις την τιμωρία τους. Γι’ αυτό δεν ήθελα από την αρχή να πάω στη Νινευή»

Κι ο Θεός τού αποκρίθηκε: «Είναι σωστό να θυμώνεις, Ιωνά;»

Ο Ιωνάς ήθελε να φτιάξει ένα στέγαστρο και να καθίσει από κάτω. Ο Θεός πρόσταξε τότε να φυτρώσει ένα φυτό, και να ψηλώσει γρήγορα πάνω από το κεφάλι του Ιωνά να του κάνει σκιά. Ο Ιωνάς χάρηκε πάρα πολύ γι’ αυτό το φυτό. Νωρίς, την άλλη μέρα το πρωί, ένα σκουλήκι άρχισε να τρώει τις ρίζες του φυτού, κι έτσι αυτό ξεράθηκε. Όταν βγήκε ο ήλιος, το κεφάλι του Ιωνά έκαιγε κι αυτός ένιωθε εξαντλημένος. Παραπονέθηκε λοιπόν στον Θεό.

Ο Θεός τότε τον ρώτησε: «Είναι σωστό να θυμώνεις, Ιωνά, εξαιτίας αυτού του φυτού; Εσύ ούτε κοπίασες γι’ αυτό το φυτό ούτε το φρόντισες για να μεγαλώσει. Κι όμως λυπήθηκες γι’ αυτό. Εγώ δεν έπρεπε να λυπηθώ για τη Νινευή, μια πόλη τόσο μεγάλη, να λυπηθώ τους ανθρώπους της και να μην τους αφήσω να πεθάνουν;»

 Κύκλος της συνείδησης 
Οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες και σχηματίζουν δύο ομόκεντρους κύκλους. Ο εσωτερικός κύκλος είναι ένα πρόσωπο που βρίσκεται σε δίλημμα, π.χ. ο Ιωνάς. Ο εξωτερικός εκφράζει τις «φωνές της συνείδησης», τις οποίες και ακούν όσοι στέκονται στον εσωτερικό κύκλο. Οι μαθητές του εξωτερικού κύκλου μιλούν ο ένας μετά τον άλλον και στη συνέχεια ταυτόχρονα. Στη συνέχεια, οι δύο ομάδες αλλάζουν θέση και η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Η τεχνική δημιουργεί δραματική ένταση, οι συμμετέχοντες εμβαθύνουν στο πρόβλημα και βιώνουν τη δυσκολία της απόφασης.

Αυτή τη φορά αιτιολογημένα τα παιδιά βοήθησαν τον Ιωνά να πάρει την απόφαση με σκοπό τη σωτηρία των ανθρώπων καο πρόβαλε η εικόνα του φιλεύσπλαχνου Θεού.
 

Τέλος, παρατηρήσαμε την εικόνα της ιστορίας του Ιωνά με την τεχνική "Σκέψου, Συζήτησε, Μοιράσου. - Think, Pair, Share. (TPS)¨ 
Η TPS είναι μια τεχνική συνεργατικής μάθησης που εισάγει την ιδέα του «χρόνου για σκέψη και στοχασμό» στη διαδικασία της συνεργασίας. Ο χρόνος αυτός έχει αποδειχθεί, ότι αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη βελτίωση της ποιότητας των απαντήσεων που δίνουν οι μαθητές σε ερωτήσεις που τους τίθενται και την ουσιαστική επεξεργασία τους. 

Έτσι, προσεγγίσαμε το ταξίδι του Ιωνά με διάφορους τρόπους για να κατανοήσουμε τη σπουδαιότητά του και τον σκοπό για τον οποίο πραγματοποιήθηκε.