Παιχνίδια ρόλων στο μάθημα των Θρησκευτικών

Στο μάθημα των Θρησκευτικών "Αγκάθια στο δρόμο" μιλήσαμε για τα ζιζάνια, τα εμπόδια που συναντάμε στη ζωή μας και αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε τη δύναμή μας σε αποφάσεις σωστές ή λάθος μέσα από τα παιχνίδια ρόλων.                                                                              
Τα παιχνίδια ρόλων αναπαριστούν αληθινές συνθήκες της καθημερινής ζωής. Σ’ αυτά καθένας μπορεί να προβάλει τις προσωπικές του απόψεις και να διερευνήσει τις απόψεις άλλων. Με τα παιχνίδια ρόλων ενισχύεται η πρωτοβουλία, δίνεται η δυνατότητα σε ομάδες να επεξεργαστούν  θέματα της καθημερινής ζωής.

Σ’ ένα καλό παιχνίδι ρόλων οι συμμετέχοντες μπορούν α) να παίζουν τον εαυτό τους σ’ ένα φανταστικό -ως προς το χώρο και χρόνο- για αυτούς περιβάλλον ή β) να υποδυθούν άλλους χαρακτήρες και τύπους σε ένα περιβάλλον όπου «προσομοιώνετα» μια πραγματική κατάσταση ζωής. Καλλιεργείται έτσι η ενσυναίσθηση, η ικανότητα να καταλαβαίνει κανείς πώς νιώθουν οι άλλοι και να μπαίνει στη θέση τους καθώς και η ικανότητα να συμπάσχει μαζί τους ειλικρινά.

Το σενάριό μας

Το πλήθος και η διαφορετική

Ένα κορίτσι παρασύρθηκε από τα ζιζάνια- κακές παρέες και ζει στο περιθώριο κλέβοντας και κάνοντας χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Οργανώνονται παιχνίδια ρόλων για να εξετάσουμε πώς σκέφτεται το πλήθος για το κορίτσι και αντίστροφα.

Διερεύνηση των κινήτρων της συμπεριφοράς

Αρχικά, ξεκινήσαμε με το παιχνίδι ρόλων "Φωνές στο κεφάλι" Οι μαθητές αντιπροσωπεύουν τις σκέψεις της οικογένειας και της κοινωνίας για τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς του κοριτσιού. Οι φωνές λειτουργούν σα μια συλλογική συνείδηση και μέσω της τεχνικής γίνεται φανερή η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα. 

 Ανακριτική καρέκλα  Ο χαρακτήρας τοποθετείται σε μια καρέκλα και δέχεται ερωτήσεις από την ομάδα σχετικά με τις πράξεις του. Αυτός θα επιλέξει αν θα απαντήσει και τον τρόπο που θα απαντήσει. Κατόπιν η ομάδα συζητάει αυτό που της έκανε εντύπωση, αν δυσκολεύτηκε στη διατύπωση των ερωτήσεων, ποιες από τις απαντήσεις του θύτη τη δυσκόλεψαν, αν κατανόησε καλύτερα τη συμπεριφορά του και τι συγκεκριμένα κατάλαβε και τέλος σε ποιες αξίες βασίζεται αυτή η συμπεριφορά. 

Κάθεται μια μαθήτρια  στην καρέκλα και οι υπόλοιποι  μαθητές,  την ανακρίνουν  και απαντά σε ερωτήσεις της ομάδας για τη ζωή της, τις επιλογές της, τη στάση ζωής της και τα προβλήματά της.

Πρέπει να προσθέσω  αρχικά πώς οι ερωτήσεις των μαθητών  για να την κάνουν να συνέλθει και να επιστρέψει  στην προηγούμενη "κανονική" ζωή της  ήταν έντονες, εκφράζονταν με έντονο τρόπο και εστιάζονταν περισσότερο στις συνέπειες και όχι στην αιτία.

Ενδεικτικές ερωτήσεις

-Δεν ντρέπεσαι έτσι που κατάντησες;

-Δεν σκέφτεσαι τους γονείς σου;  Ρεζίλι τους έκανες. Δεν έχουν πού να κρυφτούν.

-Γιατί δεν βρίσκεις μια δουλειά αντί για να κλέβεις;

 Πολύ καλή η μαθήτρια στον  ρόλο της αμύνθηκε και  τους απάντησε ανάλογα.

-Γιατί να ντραπώ; Έτσι θέλω να ζω.

-Ασχοληθείτε με τα δικά σας προβλήματα και αφήστε με ήσυχη.

 Στη συνέχεια όλοι μαζί συζητήσαμε τα αποτελέσματα της ανάκρισής μας και καταλήξαμε ότι δεν είχαμε αποτελέσματα, ενώ αντίθετα η μαθήτρια αμύνονταν με επιθετικό τρόπο. Αποφασίσαμε να αλλάξουμε τον τρόπο ανάκρισης και να γίνει σε πιο ήπιο τόνο.

-Πρέπει να ξεφύγεις από αυτόν τον τρόπο της ζωής.

-Λυπήσου τον εαυτό σου και την οικογένειά σου.

-Πρέπει να κάνεις το σωστό. Δεν το καταλαβαίνεις!

Οι απαντήσεις
-Οχ, βαρέθηκα τον κόσμο σας. Πρέπει, πρέπει... Είναι ψεύτικος.

Αφήστε με ήσυχη!

Απογοητευμένοι οι μαθητές προσπαθούσαν να βρουν έναν τρόπο να την κάνουν να αναλογισθεί την κατάστασή της και να σωθεί. Είδαν ότι η μαθήτρια αδιαφορούσε στα ¨πρέπει¨.

Τη λύση την έδωσε μια μαθήτρια. Σηκώθηκε, πήγε μπροστά της, γονάτισε, την κοίταξε στα μάτια και με ύφος ταπεινό και τόνο φιλικό της είπε:

-Κοίταξέ με στα μάτια.  Είμαι φίλη σου. Θα γίνω η σκιά σου. Κανείς δεν θα σε πειράξει ξανά. Δώσε μου τα χέρια σου. Μαζί θα βαδίσουμε στον δρόμο του Θεού.

Το κορίτσι την κοίταξε περίεργα στην αρχή, Κανείς δεν είχε ενδιαφερθεί αληθινά γι΄αυτό μέχρι τώρα. Στη συνέχεια της έδωσε τα χέρια του, σηκώθηκαν και βάδισαν μαζί και η τάξη τις χειροκρότησε.

Καταλήγοντας, σποφασίσαμε ότι η πράξη ήταν ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης του προβλήματος και όχι τα λόγια.

Στη συνέχεια αυτοσχεδιάσαμε το παιχνίδι ρόλων  "Άγγελοι και Διάβολοι"

Δεξιά και αριστερά του κοριτσιού, εναλλάξ και ακουμπώντας τον ώμο του, οι μαθητές στέκονται και λένε από ένα επιχείρημα υπέρ ή κατά της στάσης του  διαφορετικού κοριτσιού, σαν να είναι τα αγγελάκια και τα διαβολάκια στη σκέψη του, π.χ. « είναι διαφορετική από εμάς», «εγώ την καταλαβαίνω και θα προσπαθήσω να  την πείσω να επιστρέψει στον σωστό δρόμο».

Μετά την προηγούμενη συζήτηση όλοι οι μαθητές αποφάσισαν να γίνουν τα αγγελάκια του και η "διαφορετική" μας διηγήθηκε όλη την ιστορία της.

Οι βιωματικές προσεγγίσεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να μπουν τα παιδιά βαθιά στην καρδιά της ιστορίας, να βιώσουν τη συγκίνηση που η δυναμική τους αναπτύσσει και που, μέσα από τη συλλογική εμπειρία, οδηγεί σε προσωπικές σημασίες.

Καλή Σαρακοστή

Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι  η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα. Ονομάζεται "Σαρακοστή" γιατί περιλαμβάνει σαράντα ημέρες νηστείας, δηλ. από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου, οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων και η Μεγάλη Βδομάδα. 

Για να μετρούν το πέρασμα της νηστείας, έφτιαχναν ένα ημερολόγιο. Έπαιρναν δηλαδή ένα χαρτί και ζωγράφιζαν τη Σαρακοστή σαν μια καλόγρια, την κυρά –Σαρακοστή. Δεν της έβαζαν στόμα γιατί αντιπροσώπευε τη νηστεία. Τα χέρια της ήταν σταυρωμένα από τις πολλές προσευχές. Και είχε εφτά πόδια, ένα για κάθε βδομάδα της Σαρακοστής. Την κρεμούσαν στον τοίχο και κάθε Σάββατο της έκοβαν ένα πόδι.

Το τελευταίο πόδι το κόβανε το Μεγάλο Σάββατο και το βάζανε μέσα σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε πίστευαν πως θα ήταν καλότυχος.

Την Κυρά Σαρακοστή

που είναι έθιμο παλιό

οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν

με αλεύρι και νερό!

.

Για στολίδι της φορούσαν

στο κεφάλι της σταυρό

και το στόμα της ξεχνούσαν

γιατί νήστευε καιρό!

.

Και μετρούσαν τις ημέρες

με τα πόδια της τα εφτά

κόβαν ένα τη βδομάδα,

μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!

Συνταγή 

Υλικά: 

½ κιλό αλεύρι

½ φλιτζάνι νερό

1 κουτάλι. της σούπας αλάτι

Λίγο λάδι

Εκτέλεση:

Σ’ ένα βαθύ μπολ ζυμώνουμε το αλεύρι μαζί με το νερό και το αλάτι, προσθέτοντας ανά διαστήματα όσο νερό χρειαστεί μέχρι η ζύμη να γίνει εύπλαστη.

Βάζουμε λίγο λάδι σε ένα μεγάλο ταψί, παίρνουμε το ζυμάρι και πλάθουμε την κυρά- Σαρακοστή όπως στην εικόνα. Με ένα μαχαίρι και με τη βοήθεια κάποιου μεγάλου χαράζουμε τα χέρια, τα χαρακτηριστικά του προσώπου και κόβουμε τα ποδαράκια. Στους 200 βαθμούς ζεσταίνουμε το φούρνο και ψήνουμε την κυρά- Σαρακοστή για 50 περίπου λεπτά μέχρι το  ζυμάρι να γίνει σκληρό και να ξεροψηθεί.

Καθαρά Δευτέρα

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος της Αποκριάς. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονταν" πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.

Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα, χαλβάς, ταραμάς και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι.

Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.

 Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται Κούλουμα. 

Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.

Ψηφιακά βιβλία

Νέα βιβλία μας για τη Θεσσαλονίκη στο ινστιτούτο ψηφιακής μάθησης «ΝΟUS».

Καλές Αποκριές

Τελευταία μέρα σήμερα στο σχολείο πριν από το τριήμερο της Αποκριάς, ετοιμάσαμε τις κατασκευές μας γυαλιά και γραβάτα, μασκαρευτήκαμε, τραγουδήσαμε και χορέψαμε.

Αποκριάτικες κατασκευές

Το βιβλίο της Θεσσαλονίκης

Τελειώσαμε με επιτυχία το  πολιτιστικό πρόγραμμα  με θέμα τη Θεσσαλονίκη και τίτλο "Περπατώντας στα μονοπάτια της πόλης μου῾  Αρχικά επισκεφτήκαμε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα  «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ». και σχεδιάσαμε την πόλη μας όπως εμείς την οραματιζόματε. Στη συνέχεια κατασκευάσαμε τη μακέτα της Θεσσαλονίκης.  Κατόπιν γράψαμε Κουίζ γνώσεων, Ποιήματα-Χαϊκού-Λίμερικ, διαφημίσεις και το Αλφαβητάρι της Θεσσαλονίκης.  Ετοιμάσαμε την ιστορική γραμμή, διαβάσαμε και δημιουργήσαμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για τη Θεσσαλονίκη.
Όλες τις δραστηριότητες μας τις καταγράφαμε στο wiki της τάξης και ετοιμάσαμε αυτό το βιβλίο.

Πρωινό στην τάξη με συνταγές λαδιού

Τελειώνοντας την ενότητα "Ἑλιά" κάθε παιδί έγραψε μια συνταγή πιυ είχε σαν απαραίτητο συστατικό ελαιόλαδο ή ελιές. Στη συνέχεια μαγείρεψαν, έφεραν τα διάφορα εδέσματα στο σχολείο και ετοιμάσαμε σήμερα πρωινό στην τάξη, τονίζοντας παράλληλα τα θετικά του ελαιόλαδου. Ενθουσιαστήκαμε όλοι και θα φροντίσουμε να το επαναλάβουμε.

Αρλεκίνος και γεωμετρικά σχήματα

Τσικνοπέμπτη σήμερα και συνδυάζοντας το μάθημα της Γλώσσας  "Αρλεκίνος" και το μάθημα των Μαθηματικών  αποφασίσαμε να φτιάξουμε τον δικό μας αρλεκίνο με γεωμετρικά σχήματα λόγω της ημέρας και να στολίσουμε την τάξη μας.

Όλοι μαζί, για ένα καλύτερο Διαδίκτυο

Για 12η συνεχή χρονιά θα εορταστεί την Τρίτη, 10 Φεβρουαρίου 2015, η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Day), σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο. Η θεματική του φετινού εορτασμού είναι να δημιουργήσουμε από κοινού ένα καλύτερο Διαδίκτυο, με σύνθημα: «Όλοι μαζί, για ένα καλύτερο Διαδίκτυο! (Let’s create a better internet together)».

Ετικέτες λαδιού

Στην ενότητα της Γλώσσας "Η ελιά" μάθαμε τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνουν οι ρτικέτες των προϊόντων και ετοιμάσαμε τις δικές μας.

Συνταγές με ελαιόλαδο

Συνεχίζοντας στην ενότητα της Γλώσσας, αφού γνωρίσαμε τα μυστικά του ελαιόλαδου γράψαμε συνταγές.