Παιχνίδια ρόλων για την επίλυση προβλημάτων

Σήμερα αποφασίσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα των προβλημάτων που δημιουργούνται σε μια τάξη με παιχνίδια ρόλων. Μια μαθήτρια πήρε τη υποτιθέμενη θέση ενός κοριτσιού -Ιωάννα από σχολείο της Σαντορίνης - που αντιμετώπιζε προβλήματα στο σχολείο της και βρισκόταν σε δίλημμα να αλλάξει σχολείο ή να παραμείνει στο ίδιο. Ο διευθυντής του σχολείου οδήγησε στην τάξη μας την Ιωάννα και μας παρότρυνε να ακούσουμε τα προβλήματά της για να την κάνουμε να αισθανθεί καλύτερα.

Καρέκλα της αφήγησης

Ένας μαθητής/Μια μαθήτρια κάθεται σε μία καρέκλα υποδυόμενος-η έναν ρόλο και δέχεται ερωτήσεις σε πρώτο πρόσωπο από τους άλλους μαθητές/τις άλλες μαθήτριες σχετικά με τα γεγονότα, τις πράξεις, τα κίνητρα, τις αντιλήψεις, τα συναισθήματα, τις αξίες του κ.ά. Η τεχνική διευκολύνει τους μαθητές και τις μαθήτριες να εμβαθύνουν στη διερεύνηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

              

                        

Οι μαθητές/τριες κάθισαν σε κύκλο και η Ιωάννα (Χριστίνα) με πολύ παραστατικό τρόπο τους παρουσίασε τα προβλήματα που αντιμετώπιζε και το δίλημμα που αντιμετώπιζε να αλλάξει σχολείο ή να παραμείνει στο ίδιο. Σε κάποια παιδιά η ενσυναίσθηση ήταν φανερή και βίωσαν έντονα το πρόβλημα που αντιμετώπιζε η Ιωάννα.

Στη συνέχεια, αποφασίσαμε να δούμε πώς νιώθουν αυτά τα παιδιά με την τεχνική "Ρόλος στον τοίχο"  με σκοπό να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν το κοινωνικό και φυσικό τους περιβάλλον μέσα από τη δημιουργία δραματικών καταστάσεων, τοποθετώντας τον εαυτό τους σε σχέση με τους άλλους και ξεκινώντας από καταστάσεις που τους είναι οικείες.

 Ρόλος στον τοίχο

Σε ένα μεγάλο χαρτί σχεδιάζεται το περίγραμμα μιας ανθρώπινης μορφής που αναπαριστά έναν ρόλο και αναρτάται στον τοίχο.Οι μαθητές-τριες καλούνται να γράψουν εντός του περιγράμματος σκέψεις ή συναισθήματα του ρόλου και εκτός του περιγράμματος σκέψεις και συναισθήματα δικά τους ή άλλων προσώπων για τον ρόλο. Αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός γνωστικού και συναισθηματικού μαθητοκεντρικού περιβάλλοντος μάθησης το οποίο ενεργοποιεί τα ενδιαφέροντα, ανάγκες, κίνητρα, πεποιθήσεις των μαθητών/τριών και διαμορφώνει αξίες και στάσεις ζωής.  

Ο κύριος Μάριος των Εικαστικών μας σχεδίασε μια φιγούρα ενός κοριτσιού και μέσα γράψαμε φράσεις κλειδιά, ιδέες ή συναισθήματα που ένιωσε η Ιωάννα όταν βίωνε αυτά τα προβλήματα στο σχολείο της. Έξω από τη φιγούρα γράψαμε σκέψεις και συναισθήματα που θα ένιωθε αν το κλίμα ήταν διαφορετικό.  

  

Στο τέλος προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε και τις δύο περιπτώσεις με την τεχνική του διάδρομου συνείδησης.

 

 Διάδρομος της συνείδησης

Ένας μαθητής/μια μαθήτρια αναλαμβάνει να μπει σε ρόλο κάποιου/κάποιας που βρίσκεται σε δίλημμα (σχετικού με το θέμα που μελετάται). Οι μαθητές/τριες σε ομάδες αναπτύσσουν την επιχειρηματολογία των δύο πλευρών του διλήμματος. Στη συνέχει εκπρόσωποι σχηματίζουν δύο σειρές που αντικρίζει η μία την άλλη, αφήνοντας αρκετό χώρο μεταξύ τους, ώστε να μπορεί να διασχίζει τον διάδρομο ο χαρακτήρας που βρίσκεται σε δίλημμα. Καθώς ο χαρακτήρας αυτός περπατάει αργά μέσα στο «διάδρομο», οι άλλοι-ες του λένε α) φράσεις που νομίζουν ότι ο χαρακτήρας αυτός έχει στο μυαλό του ή β) σκέψεις που αυτοί (ως ρόλοι) έχουν για το χαρακτήρα που περνάει από μπροστά τους.

Οι μαθητές/τριες έφτιαξαν  δυο παράλληλες σειρές και δημιουργησαν έναν διάδρομο. Η Χριστίνα υποδύθηκε τον χαρακτήρα της Ιωάννας. Καθώς η Ιωάννα  που αντιμετωπίζει το πρόβλημα περπατούσε ανάμεσά τους, η κάθε παράλληλη σειρά  εκφράζει γνώμες  θετικές ή αρνητικές για να βοηθήσει το πρόσωπο που  αντιμετωπίζει το πρόβλημα να πάρει μία απόφαση. Με την τεχνική ανακαλύπτονται και βιώνονται προκαταλήψεις, συγκρούσεις, αντιθέσεις κ.ά.  

Μέσα από όλη αυτή διαδικασία οι μαθητές/τριες είχαν τη δυνατότητα να κατανοήσουν, να αποδεχτούν το διαφορετικό, να συναισθανθούν και να αξιολογήσουν  τα προβλήματα της Ιωάννας. 

Συγχαρητήρια στη Χριστίνα για την παραστατική παρουσίαση των προβλημάτων της Ιωάννας και σε όλα τα παιδιά για τον τρόπο που παρουσίασαν τις θέσεις τους και την ενσυναίσθηση των προβλημάτων που βίωνε ο υποτιθέμενος ρόλος.